Geheugenproblemen en dementie
Dementie doet iets met de hersenen. Hierdoor veranderen het gedrag, de vermogens en soms ook het karakter van de persoon met dementie. Vaak is dit moeilijk te begrijpen en te hanteren. Daarom is het goed meer te weten over wat dementie met iemand doet.
Dementie in verschillende vormen
Dementie is een verzamelnaam voor verschillende hersenaandoeningen. Deze aandoeningen hebben met elkaar gemeen dat er door veranderingen in de hersenen bepaalde hersencellen niet goed meer functioneren. Als gevolg daarvan ontstaan uiteenlopende klachten en symptomen. De verzameling van deze klachten en symptomen wordt dementie genoemd.
In het begin van de ziekte gedragen mensen zich nog vrij normaal, omdat de meeste cellen dan nog goed werken. Naarmate meer delen van de hersenen worden aangetast, worden de veranderingen in doen en denken opvallender.
Welke vorm van dementie iemand heeft hangt af van het gebied in de hersenen dat wordt aangetast. De ziekte van Alzheimer komt het meeste voor en is de bekendste vorm van dementie, maar er zijn nog vele andere vormen van dementie. Bij elke vorm van dementie zijn de klachten anders. Iemand met de ziekte van Alzheimer wordt in de eerste plaats vergeetachtig. Iemand met frontotemporale dementie gaat vooral dwangmatig gedrag vertonen. Op de website van Alzheimer Nederland vindt u meer informatie over de verschillende vormen van dementie.
Hoe is het verloop van dementie?
Als iemand de diagnose dementie krijgt, is er vaak al langere tijd iets aan de hand. Soms begint het met verwardheid, problemen met namen, met het plannen van afspraken of het hanteren van voorwerpen en veranderingen in gedrag en karakter. Pas als er meerdere van deze verschijnselen tegelijk optreden, kan er sprake zijn van dementie. Het ziekteproces is vaak langdurig. Hoe het proces verloopt hangt van veel factoren af, zoals de vorm van dementie, de omstandigheden, de lichamelijke conditie en persoonlijkheid.
Mensen die geheugenproblemen krijgen, hoeven zeker geen dementie te hebben of te ontwikkelen. Het kan bij het ouder worden horen; nieuwe informatie opslaan of eerder opgeslagen informatie ophalen kost meer moeite. Bij dementie gaat het om een zeer ernstige vorm van geheugenproblemen. Dat is niet te vergelijken met af en toe even niet op een naam kunnen komen of de sleutels in de auto laten zitten.
De belangrijkste kenmerken van dementie:
- Niet zozeer details, maar hele gebeurtenissen worden niet meer goed onthouden, zelfs als die kortgeleden hebben plaatsgevonden. Daardoor kan iemand met dementie uiteindelijk niet goed meer functioneren en heeft overal toezicht of hulp bij nodig.
- Andere hersenfuncties worden aangetast: dagelijkse dingen, zoals aankleden, koffiezetten, autorijden en omgaan met geld, gaan moeilijker en kosten meer tijd. Ook het juist inschatten van situaties kan lastig worden; mensen gaan bijvoorbeeld met hun pyjama aan boodschappen doen.
- Het karakter kan langzaamaan veranderen. Iemand wordt bijvoorbeeld agressief of wantrouwend of juist heel aanhankelijk en lief.
Als u zich zorgen maakt over uzelf, uw partner, vader of moeder, kunt u via www.dementietest.nl een test doen en krijgt u een indicatie of een huisartsbezoek zinvol is. Ook op de website van Alzheimer Nederland is een brochure te bestellen waarin een test is opgenomen.
Onderzoek en diagnose
De huisarts zal het vermoeden van dementie onderzoeken en kan u ook doorverwijzen naar een specialist. De huisarts of de specialist voert lichamelijk onderzoek uit, doet een aantal testjes en voert het gesprek over hoe het gaat in het dagelijks leven. De arts wil ook weten hoe de naasten (partner, kinderen) de patiënt ervaren. Zij weten het best hoe de persoon was en hoe het nu gaat.
Met de informatie uit de diverse onderzoeken komt de arts tot een diagnose. Soms zal de diagnose ‘waarschijnlijk dementie’ gesteld worden, soms de ziekte van Alzheimer of een andere vorm van dementie. Met de diagnose eindigt het onderzoek. Maar voor alle betrokkenen is dit een nieuw begin, omdat ze nu weten wat er aan de hand is. Soms is deze duidelijkheid een opluchting. E soms worden de zorgen alleen maar groter, omdat dementie niet te genezen is.
Mogelijkheden van behandeling en begeleiding
Wel zijn er mogelijkheden om de gevolgen van de ziekte te verlichten en de achteruitgang te vertragen. Soms kan dat met medicatie. Ook zijn er mogelijkheden voor opvang en ondersteuning in de thuissituatie of voor een aangepaste woonsituatie. Voor al deze vormen van behandeling en begeleiding is uw huisarts het eerste aanspreekpunt. Hij of zij kan u in overleg doorverwijzen naar bijvoorbeeld een casemanager dementie, internist/geriater, verpleeghuisarts, maar ook naar een ergotherapeut, logopedist of fysiotherapeut.
Informatie over ondersteuning
Het is van groot belang dat u en uw naasten goede informatie krijgen over de ziekte, over de gevolgen, de toekomst en hoe hiermee om te gaan. Het stellen van een diagnose is belangrijk om goede begeleiding te kunnen krijgen, zodat iemand langer goed en zelfstandig thuis kan blijven wonen en leven. Op onze website is informatie te vinden over professionele hulp bij het aanvragen van indicaties, het Alzheimer Café, bewindvoering, mentorschap & curatele, dagbesteding, ergotherapie, thuiszorg, wonen in combinatie met zorg, en ondersteuning voor mantelzorgers.